ปัจจัยนำมาซึ่งความสุขประการที่ 3 อีกประการหนึ่ง อริยสาวกมีปัญญา คือ
ประกอบด้วยปัญญาอันเป็นเหตุให้ถึง (เห็น) ความเกิด เละความดับ เป็น
อริยะ เป็นไปเพื่อความชำแรกกิเลส ให้ถึงความสิ้นทุกข์โดยชอบ นี้เป็น
ห้วงบุญ ห้วงกุศล อันเป็นปัจจัยนำมาซึ่งความสุขประการที่ 4 ดูก่อนภิกษุ
ทั้งหลาย ห้วงบุญ ห้วงกุศล อันเป็นปัจจัยนำมาซึ่งความสุข 4 ประการนี้แล
จบตติยอภิสันทสูตรที่ 3

4. ปฐมเทวปทสูตร

ว่าด้วยเทวบท 4 ประการ

[1587] สาวัตถีนิทาน. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เทวบท ( ข้อปฏิบัติ
ของเทวดา) ของพวกเทพ 4 ประการนี้ เพื่อความบริสุทธิ์ของสัตว์ทั้งหลาย
ผู้ยังไม่บริสุทธิ์ เพื่อความผ่องแผ้วของสัตว์ทั้งหลายผู้ยังไม่ผ่องแผ้ว เทวบท
4 ประการเป็นไฉน อริยสาวกในธรรมวินัยนี้ ประกอบด้วยความเลื่อมใส
อันไม่หวั่นไหวในพระพุทธเจ้าว่า แม้เพราะเหตุนี้ ๆ พระผู้มีพระภาคเจ้า
พระองค์นั้น ฯลฯ เป็นผู้จำแนกธรรม เป็นเทวบทของพวกเทพ เพื่อความ
บริสุทธิ์ของสัตว์ทั้งหลายผู้ยังไม่บริสุทธิ์ เพื่อความผ่องแผ้วของสัตว์ทั้งหลาย
ผู้ยังไม่ผ่องแผ้ว ประการที่ 1 อีกประการหนึ่ง อริยสาวกประกอบด้วยความ
เลื่อมใสอันไม่หวั่นไหวในพระธรรม... นี้เป็นเทวบทของพวกเทพ... ประการ
ที่ 2 อีกประการหนึ่ง อริยสาวกประกอบด้วยความเลื่อมใสอันไม่หวั่นไหวใน
พระสงฆ์... นี้เป็นเทวบทของพวกเทพ... ประการที่ 3 อีกประการหนึ่ง
อริยสาวกประกอบด้วยศีลที่พระอริยเจ้าใคร่แล้ว ไม่ขาด ฯลฯ เป็นไปเพื่อ

สมาธิ นี้เป็นเทวบทของพวกเทพ เพื่อความบริสุทธิ์ของสัตว์ทั้งหลายผู้ยังไม่
บริสุทธิ์ เพื่อความผ่องแผ้วของสัตว์ทั้งหลายผู้ยังไม่ผ่องแผ้วประการที่ 4
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เทวบทของพวกเทพ 4 ประการนี้แล เพื่อความบริสุทธิ์
ของสัตว์ทั้งหลายผู้ยังไม่บริสุทธิ์ เพื่อความผ่องแผ้วของสัตว์ทั้งหลายผู้ยังไม่
ผ่องแผ้ว.
จบปฐมเทวปทสูตรที่ 4

อรรถกถาปฐมเทวปทสูตร

พึงทราบอธิบายในปฐมเทวปทสูตรที่ 4.
คำว่า ข้อปฏิบัติของเทวดา ได้แก่ ข้อปฏิบัติที่ทำโดยเคารพด้วย
ความรู้ของเทวดาทั้งหลาย คือด้วยญาณของเทพ. คำว่า เพื่อความบริสุทธิ์
คือ เพื่อความหมดจด. คำว่า เพื่อความผ่องแผ้ว คือเพื่อประโยชน์แก่ความ
ผ่องใส คือ เพื่อประโยชน์โชติช่วง. บุคคลผู้ดำรงอยู่ในผล แม้ทั้ง 4 ชื่อว่า
เทพ เพราะอรรถว่า หมดจด ในสูตรนี้.
จบอรรถกถาปฐมเทวปทสูตรที่ 4